Có nên lựa chọn viết lách tự do?

Đứng trước sự nghiệp viết lách, bạn có rất nhiều lựa chọn. Bạn có thể viết part-time song song với công việc hiện tại hoặc trở thành cây viết toàn thời gian cho một công ty, doanh nghiệp, tổ chức. Thậm chí, bạn có thể dấn thân vào sự nghiệp viết lách tự do như mình. Vậy lựa chọn nào là tốt nhất? Có nên lựa chọn viết lách tự do không? Câu trả lời phụ thuộc vào bạn.

Vì sao mình lựa chọn viết lách tự do?

Mình lựa chọn viết lách tự do vì mình được toàn quyền quyết định điều mình muốn làm chứ không phải thực hiện điều người khác muốn. Mình được viết theo ý thích, được sống là chính mình và tự làm chủ cuộc đời chứ không phải luồn cúi, quan sát sắc mặt của người khác. Mình muốn tự do về quê, đi chơi bất cứ lúc nào chứ không phải sắp xếp thời gian trước cả tháng hay năn nỉ từng người để đổi lịch. Mình mong được trò chuyện, làm việc cùng người mình thực sự tin tưởng và yêu quý chứ không phải chịu đựng những mối quan hệ vắt kiệt tâm trí.

Lý do thứ hai khiến mình lựa chọn sự nghiệp freelance writer là vấn đề học vấn và bằng cấp. Hầu hết các cơ quan, doanh nghiệp khi tuyển dụng đội ngũ nội dung sẽ yêu cầu bạn có bằng cấp về báo chí, truyền thông tiếp thị và các ngành nghề liên quan hoặc bạn phải có kinh nghiệm viết lách nhiều năm. Là một cây viết mới, vốn kinh nghiệm ít ỏi và được đào tạo trong môi trường Y học chứ không liên quan đến viết khiến mình gặp nhiều khó khăn nếu tham gia tuyển dụng. Trong khi đó, công việc viết lách tự do không yêu cầu bằng cấp, bạn chỉ cần một cây bút, niềm khao khát được viết và sự quyết tâm không chùn bước để bắt đầu công việc này.

Viết lách tự do có thật sự thảnh thơi?

Viết lách tự do nghe có vẻ thảnh thơi và dễ dàng nhưng để theo đuổi công việc này, bạn phải đánh đổi nhiều thứ. Tự do đồng nghĩa với tự lo, lo từ con chữ cho bản thân tới khách hàng, lo xây dựng thương hiệu cá nhân, tìm kiếm cơ hội việc làm rồi quản lý tài chính. Freelance writer không đơn giản chỉ là ngồi nhà rung đùi và viết. Viết lách tự do cũng không thảnh thơi, nhàn rỗi hơn những công việc khác. Vì xét cho cùng, nó cũng là một nghề, mà nghề nào chẳng phải chịu “áp bức” mới kiếm được tiền và thành công. Có chăng điều khác biệt là giờ đây bạn sẵn sàng gánh chịu những áp lực từ chính mình chứ không phải đổ thừa cho người khác.

Nếu bạn đang nhen nhóm ý định chuyển hướng sang công việc viết lách tự do, hãy tìm hiểu những gánh nặng khi tự làm chủ con chữ và doanh nghiệp của bạn. Từ đó, chuẩn bị bản thân tốt hơn trước khi dấn thân vào con đường này. 

Liệu bạn có phù hợp với công việc viết lách tự do?

Nếu bạn có những phẩm chất dưới đây, khả năng cao bạn sẽ phù hợp với công việc này. Nhưng nếu không có, cũng chẳng sao cả, bạn có thể rèn luyện dần dần, chỉ cần bạn muốn. Tuy nhiên, bạn chỉ biết được công việc này có dành cho mình hay không khi thực sự bắt đầu và hành động. Mọi suy nghĩ chỉ là suy nghĩ, chỉ có thử nghiệm mới giúp bạn khẳng định chắc chắn mà thôi.

Tính cách chủ động

Với mình, yếu tố quan trọng nhất để trở thành một cây viết tự do là sự chủ động: chủ động học hỏi, chủ động nhờ giúp đỡ, chủ động tìm kiếm khách hàng và chủ động xây dựng kết nối.

Tính cách của mình vô cùng rụt rè và khép kín nhưng khi quyết tâm chuyển hướng sang công việc viết lách tự do, mình buộc bản thân phải phá vỡ lớp vỏ an toàn và trưởng thành. Mình chủ động tìm kiếm các khóa học cần thiết cho công việc, mình tự rèn luyện kỹ năng viết. Mình mạnh dạn kết nối với các cây viết tự do khác để lắng nghe kinh nghiệm và nhờ họ tư vấn, giúp đỡ. Mình không mong đợi có được cơ hội việc làm từ bạn bè hay các hội nhóm tuyển dụng trên mạng. Thay vào đó, mình chủ động liên hệ để giới thiệu bản thân và chào thầu với khách hàng.

Viết lách tự do biến bạn trở thành chủ doanh nghiệp đồng thời là nhân viên của chính mình. Nếu không chủ động, bạn sẽ chết héo trước khi nhận được sự trợ giúp hay sẻ chia từ bất cứ khách hàng hay cây viết khác.

Độc lập và tự chủ

Mặc dù trong quá trình hành nghề, bạn có thể cộng tác với các cây viết khác nhưng hầu hết thời gian, bạn sẽ làm việc độc lập. Bạn sáng tạo nội dung tại nhà một mình cũng như tự thân thâu tóm tất cả công việc. Không còn những câu chuyện phiếm, những bữa ăn trưa cùng đồng nghiệp, cũng không có ai thúc giục hay giúp đỡ bạn, tất cả gánh nặng đặt hết lên vai bạn.

Bạn cũng không còn khoản lương cố định hàng tháng, những món quà sinh nhật, 8/3 từ công đoàn và bảo hiểm từ công ty. Khi trở thành freelance writer, bạn phải tự trả lương, tự lo cho sức khỏe và tự tặng quà cho bản thân. Đó là lý do bạn cần độc lập và tự chủ để gắn bó lâu dài với công việc này.

Chăm chỉ và kiên trì

Với nghề viết, chăm chỉ và kiên trì rất quan trọng. Với freelance writer, đức tính này còn cần thiết gấp bội. Vì sao? Vì nếu không viết hàng ngày, bạn sẽ không thể xây dựng được cộng đồng độc giả và thương hiệu bản thân. Vì nếu không kiên trì mặc dù đã thất bại vô vàn lần, bạn sẽ chẳng có được khách hàng. Và nếu vội vàng bằng lòng với một mức giá rẻ mạt chỉ vì sợ thất nghiệp, bạn sẽ không bao giờ biết đến những khách hàng sẵn sàng trả bạn gấp 10 lần như thế.

Điều kiện và hoàn cảnh cá nhân

Yếu tố này không quyết định bạn có phù hợp trở thành freelance writer hay không nhưng lại giúp bạn lựa chọn thời điểm thích hợp để chuyển hướng công việc. Nếu bạn được gia đình ủng hộ và giúp đỡ về tài chính, bạn có thể yên tâm trở thành freelance writer ngay lập tức. Nếu bạn đang giai đoạn nghỉ việc, nuôi con nhỏ, bạn cũng có thể bắt đầu công việc này luôn. Ngược lại, nếu điều kiện kinh tế không cho phép hoặc hoàn cảnh hiện tại của bạn chưa thuận lợi, bạn có thể lựa chọn viết part-time trước, sau đó chuyển hướng dẫn dần sang công việc tự do.

Lựa chọn viết part-time song song với công việc chính, viết full-time cho một cơ quan, doanh nghiệp hay dấn thân vào con đường viết lách tự do như mình, tất cả phụ thuộc vào tích cách, hoàn cảnh và điều kiện của bạn. Dù bạn lựa chọn thế nào, có một điều mình tin không bao giờ thay đổi:

Không có công việc ổn định, chỉ có năng lực vững bền.

Chúc bạn sáng suốt và thành công!